
- niedziela, 23 maja 2021 10:57
Odcinek 6. Czarownice i procesy o czary w Chojnicach (XV-XVII w.)
Na podstawie ksiąg rady miejskiej i ksiąg sądowych Chojnic z okresu od XV do XVII w., zachowanych obecnie w zbiorze pod nazwą „Akta Miasta Chojnic” w Archiwum Państwowym w Bydgoszczy.

Spalenie na stosie Anny Voegtlin w 1447 r., źródło: Luzerner Bilderchronik von Diepold Schilling 1513; domena publiczna
Każdy zna bajki o czarownicach. Takich latających na miotłach, robiących wywary z odrażających składników i podróżujących na Łysą Górę. Dzisiaj raczej nikt nie ma wątpliwości, że opowieści tego typu należy włożyć miedzy bajki. Tymczasem jeszcze kilkaset lat temu kobiety oskarżane o czary nie miały - mówiąc bardzo łagodnie - lekko. W najlepszym razie takie oskarżenia kończyły się publiczną pokutą, choć czasem także uniewinnieniem. Sporo z nich spłonęło na stosach, jednak nie tylko, bo czarownice były również np. ścinane lub topione.
Do procesów czarownic wcale nie dochodziło tylko gdzieś daleko: w Niemczech, Francji czy amerykańskim Salem, ale również tutaj – w naszym regionie. W tym także w Chojnicach.
Oskarżenia o czary zachowały się m.in. w księgach rady miejskiej i księgach sądowych Chojnic z okresu od XV do XVII w., zachowanych obecnie w zespole pod nazwą „Akta Miasta Chojnic” w Archiwum Państwowym w Bydgoszczy, a opracowanych przez prof. Jacka Knopka:
Odcinek 6. Czarownice i procesy o czary w Chojnicach w XV-XVII w.
Kres procesom czarownic w Polsce oficjalnie położyła konstytucja sejmowa „Konwikcyje w sprawach kryminalnych”, uchwalona w 1776 r. Zabraniała ona m.in. skazywać osoby oskarżone o czary na karę śmierci, a także wprowadzała zakaz stosowania tortur. Jednak za ostatnią na dzisiejszych ziemiach polskich (jednocześnie ostatnią w Europie) domniemaną czarownicę, która spłonęła na stosie, uznaje się Barbarę Zdunk z miejscowości Reszel na Warmii, która spłonęła na stosie 21 sierpnia 1811 r.
Źródło:
Księgi rady miejskiej i księgi sądowe, Archiwum Państwowe w Bydgoszczy, zespół: Akta miasta Chojnic, sygn. 34, opublikowane w: Wypisy do Dziejów Chojnic, oprac. J. Knopek, Chojnice 2018, s. 111 - 160.
- 20
- sobota, 19 lipca 2025 15:26
Sport ◆ Chojnice
Chojniczanka zremisowała 1:1 z trzecioligową Notecią Czarnków w ostatnim sparingu przed startem sezonu (FOTO)
- 8
- sobota, 19 lipca 2025 14:08
Zderzenie dwóch samochodów na ul. Igielskiej w Chojnicach. Jeden z kierowców prawdopodobnie pod wpływem narkotyków (AKTUALIZACJA, FOTO)
- sobota, 19 lipca 2025 11:00
Woj. kujawsko-pomorskie ◆ Woj. pomorskie
IMGW wydał ostrzeżenie pierwszego stopnia przed burzami dla części naszego regionu
- sobota, 19 lipca 2025 9:38
Sport ◆ Chojnice
Arkadiusz Reca w Legii Warszawa! Wychowanek Kolejarza Chojnice związał się z najbardziej utytułowanym klubem w Polsce. "Chcę zdobywać trofea"
- sobota, 19 lipca 2025 9:10
Powiat tucholski
Dachowanie samochodu osobowego w miejscowości Bysław w powiecie tucholskim
- sobota, 19 lipca 2025 8:48
Sport ◆ Chojnice
Hanna Rogowska i Wojciech Bortkiewicz na podium. ChKŻ z medalami podczas Mistrzostw Polski w Sprintach w klasach ILCA 4 i ILCA 6
- sobota, 19 lipca 2025 8:44
Bytów
W Bytowie odbędzie się koncert Polskiej Filharmonii Kameralnej Sopot
- sobota, 19 lipca 2025 8:38
Sępólno Krajeńskie
Centrum Kultury i Sztuki w Sępólnie Krajeńskim zaprasza w sobotę (19.07) na koncert Basi Kawy
- sobota, 19 lipca 2025 8:37
Tuchola
Tucholscy funkcjonariusze i starosta wyróżnieni na wojewódzkich obchodach Święta Policji w Bydgoszczy
- sobota, 19 lipca 2025 8:36
Gmina Rzeczenica
Rusza Święto Gminy Rzeczenica. W planie jest m.in. premiera piosenki "Hometown" o gminie Rzeczenica
- sobota, 19 lipca 2025 8:35
Człuchów
Miał być gotowy przed wakacjami, a będzie w sierpniu. Finiszuje przebudowa człuchowskiego deptaka
- sobota, 19 lipca 2025 8:34
Gmina Więcbork
Niemal połowa prac na drodze Sypniewo - Więcbork już zrealizowana. Prace trwają na około 4-kilometrowym odcinku drogi
- sobota, 19 lipca 2025 8:33
Sępólno Krajeńskie ◆ Woj. kujawsko-pomorskie
Wicewojewoda kujawsko-pomorski zapowiada więcej pieniędzy na nową edycję rządowego programu budowy dróg samorządowych
- sobota, 19 lipca 2025 8:03
Woj. pomorskie Audycja rolnicza w Weekend FM
Weekend na polu, odcinek 6. Bez paniki, ale z rozsądkiem. O bioasekuracji i chorobach zwierząt
- 14
- piątek, 18 lipca 2025 16:05
Sport ◆ Człuchów
Człuchowskie "smoki" mają już medale w każdym kolorze. Skompletowali już cztery krążki Mistrzostw Świata w Wyścigach Smoczych Łodzi (FOTO)
- piątek, 18 lipca 2025 14:45
Woj. pomorskie ◆ Gmina Czarna Dąbrówka
Ruszył proces w sprawie zbrodni w Rokicinach. Oskarżeni mieli torturować Ukraińca, bo uznali go za szpiega
- piątek, 18 lipca 2025 14:33
Człuchów
Jest śledztwo po tragicznym wypadku w Stołcznie, w gminie Człuchów. Policja ma wstępne ustalenia
- piątek, 18 lipca 2025 13:32
Chojnice
Umowa na budowę lodowiska w Chojnicach podpisana. Obiekt ma być gotowy na koniec przyszłego roku
- 40
- piątek, 18 lipca 2025 13:30
Człuchów
Policjanci z Człuchowa przyjmowali awanse, medale i nagrody, ale też... śpiewali. Za nami powiatowe Święto Policji (FOTO)
- piątek, 18 lipca 2025 11:48
Powiat kościerski
Groził śmiercią, posiadał broń i narkotyki. 35-latka szukali policjanci z Kościerzyny i kontrterroryści z Gdańska
- piątek, 18 lipca 2025 11:33
Chojnice
W sobotę (19.07.) jubileuszowa, 30. edycja Chojnickiej Nocy Poetów. Gwiazdą wydarzenia będzie Magda Umer
Podcasty Weekend FM
Zobacz również:
Im możesz pomóc:
Sport:
15:26Chojniczanka zremisowała 1:1 z trzecioligową Notecią Czarnków w ostatnim sparingu przed startem sezonu (FOTO)
9:38Arkadiusz Reca w Legii Warszawa! Wychowanek Kolejarza Chojnice związał się z najbardziej utytułowanym klubem w Polsce. "Chcę zdobywać trofea"
8:48Hanna Rogowska i Wojciech Bortkiewicz na podium. ChKŻ z medalami podczas Mistrzostw Polski w Sprintach w klasach ILCA 4 i ILCA 6
16:05Człuchowskie "smoki" mają już medale w każdym kolorze. Skompletowali już cztery krążki Mistrzostw Świata w Wyścigach Smoczych Łodzi (FOTO)
9:21Próba generalna przed ligą. Chojniczanka rozegra u siebie sparing z trzecioligową Notecią Czarnków
Ostatnio dodane artykuły:
15:26Chojniczanka zremisowała 1:1 z trzecioligową Notecią Czarnków w ostatnim sparingu przed startem sezonu (FOTO)
11:00IMGW wydał ostrzeżenie pierwszego stopnia przed burzami dla części naszego regionu
11:00IMGW wydał ostrzeżenie pierwszego stopnia przed burzami dla części naszego regionu
9:38Arkadiusz Reca w Legii Warszawa! Wychowanek Kolejarza Chojnice związał się z najbardziej utytułowanym klubem w Polsce. "Chcę zdobywać trofea"
9:10Dachowanie samochodu osobowego w miejscowości Bysław w powiecie tucholskim
8:48Hanna Rogowska i Wojciech Bortkiewicz na podium. ChKŻ z medalami podczas Mistrzostw Polski w Sprintach w klasach ILCA 4 i ILCA 6
8:44W Bytowie odbędzie się koncert Polskiej Filharmonii Kameralnej Sopot
8:38Centrum Kultury i Sztuki w Sępólnie Krajeńskim zaprasza w sobotę (19.07) na koncert Basi Kawy
8:37Tucholscy funkcjonariusze i starosta wyróżnieni na wojewódzkich obchodach Święta Policji w Bydgoszczy
8:36Rusza Święto Gminy Rzeczenica. W planie jest m.in. premiera piosenki "Hometown" o gminie Rzeczenica