
- niedziela, 23 maja 2021 10:57
Odcinek 6. Czarownice i procesy o czary w Chojnicach (XV-XVII w.)
Na podstawie ksiąg rady miejskiej i ksiąg sądowych Chojnic z okresu od XV do XVII w., zachowanych obecnie w zbiorze pod nazwą „Akta Miasta Chojnic” w Archiwum Państwowym w Bydgoszczy.

Spalenie na stosie Anny Voegtlin w 1447 r., źródło: Luzerner Bilderchronik von Diepold Schilling 1513; domena publiczna
Każdy zna bajki o czarownicach. Takich latających na miotłach, robiących wywary z odrażających składników i podróżujących na Łysą Górę. Dzisiaj raczej nikt nie ma wątpliwości, że opowieści tego typu należy włożyć miedzy bajki. Tymczasem jeszcze kilkaset lat temu kobiety oskarżane o czary nie miały - mówiąc bardzo łagodnie - lekko. W najlepszym razie takie oskarżenia kończyły się publiczną pokutą, choć czasem także uniewinnieniem. Sporo z nich spłonęło na stosach, jednak nie tylko, bo czarownice były również np. ścinane lub topione.
Do procesów czarownic wcale nie dochodziło tylko gdzieś daleko: w Niemczech, Francji czy amerykańskim Salem, ale również tutaj – w naszym regionie. W tym także w Chojnicach.
Oskarżenia o czary zachowały się m.in. w księgach rady miejskiej i księgach sądowych Chojnic z okresu od XV do XVII w., zachowanych obecnie w zespole pod nazwą „Akta Miasta Chojnic” w Archiwum Państwowym w Bydgoszczy, a opracowanych przez prof. Jacka Knopka:
Odcinek 6. Czarownice i procesy o czary w Chojnicach w XV-XVII w.
Kres procesom czarownic w Polsce oficjalnie położyła konstytucja sejmowa „Konwikcyje w sprawach kryminalnych”, uchwalona w 1776 r. Zabraniała ona m.in. skazywać osoby oskarżone o czary na karę śmierci, a także wprowadzała zakaz stosowania tortur. Jednak za ostatnią na dzisiejszych ziemiach polskich (jednocześnie ostatnią w Europie) domniemaną czarownicę, która spłonęła na stosie, uznaje się Barbarę Zdunk z miejscowości Reszel na Warmii, która spłonęła na stosie 21 sierpnia 1811 r.
Źródło:
Księgi rady miejskiej i księgi sądowe, Archiwum Państwowe w Bydgoszczy, zespół: Akta miasta Chojnic, sygn. 34, opublikowane w: Wypisy do Dziejów Chojnic, oprac. J. Knopek, Chojnice 2018, s. 111 - 160.
- sobota, 12 lipca 2025 8:48
Gmina Więcbork
Miejsko - Gminny Ośrodek Kultury w Więcborku w ramach Dni Więcborka zaprasza dziś (12.07) na koncert Grubsona
- sobota, 12 lipca 2025 8:22
Powiat chojnicki
Umowa na przebudowę mostu w Kamionce, w gminie Chojnice podpisana. Niebawem ruszy remont
- sobota, 12 lipca 2025 8:16
Człuchów
Prace Salvadora Dali do obejrzenia w Muzeum Regionalnym Człuchowie. Wystawa potrwa do końca lipca
- sobota, 12 lipca 2025 8:14
Tuchola
Rusza Ogólnopolski Festiwal Piosenki Religijnej w Tucholi. W tym roku pod hasłem "Pielgrzymi nadziei"
- sobota, 12 lipca 2025 8:14
Chojnice
Koncert z muzyką latynoamerykańską w chojnickiej Fosie Miejskiej. Publiczność rozgrzeje Grupo Costa
- sobota, 12 lipca 2025 8:14
Gmina Kamień Krajeński
Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Kamieniu Krajeńskim zaprasza na wieczór ze stand-upem
- sobota, 12 lipca 2025 8:13
Powiat chojnicki
Trwa modernizacja orlików w Chojnicach i Malachinie, w gminie Czersk
- sobota, 12 lipca 2025 8:13
Gmina Chojnice
Kolejne wspólne przedsięwzięcie gminy Chojnice i Kęsowo. Wybudują pomost na Jeziorze Grochowskim
- sobota, 12 lipca 2025 8:03
Woj. pomorskie Audycja rolnicza w Weekend FM
Weekend na polu, odcinek 5. W tę hodowlę trzeba wejść na sto procent. O sytuacji producentów trzody chlewnej
- piątek, 11 lipca 2025 21:31
Gmina Chojnice
Pracowity dzień służb ratunkowych na drogach regionu. Dwa wieczorne zdarzenia w gminie Chojnice
- 9
- piątek, 11 lipca 2025 16:57
Bytów
Uroczysta sesja zainaugurowała wielkie obchody Dni Bytowa. Miasto świętuje 679-lecie
- 4
- piątek, 11 lipca 2025 15:47
Gmina Człuchów
Zderzenie osobówki i busa na drodze krajowej 22 w Barkowie. Jedna osoba jest poszkodowana (FOTO)
- piątek, 11 lipca 2025 15:33
Gmina Tuchomie
Kolizja auta dostawczego na drodze krajowej nr 20 w Tuchomiu. Kierowca ukarany mandatem
- piątek, 11 lipca 2025 12:07
Gmina Chojnice
Zdarzenie drogowe w Pawłowie, w gminie Chojnice. Zderzyły się samochód osobowy i dostawczy
- piątek, 11 lipca 2025 11:23
Kościerzyna
Ruszyła modernizacja placu zabaw przy ulicy Tomasza Rogali w Kościerzynie. "Mam nadzieję, że dzieciaki będą zadowolone"
- piątek, 11 lipca 2025 11:07
Tuchola
Święto patronki Tucholi św. Małgorzaty. Borowiackie Towarzystwo Kultury przygotowało z tej okazji widowisko
- piątek, 11 lipca 2025 10:54
Gmina Kamień Krajeński
Wypadek na drodze krajowej nr 25 w Zamartem, w gminie Kamień Krajeński
- piątek, 11 lipca 2025 10:07
Sępólno Krajeńskie
Troje kandydatów stanęło do konkursu na dyrektora Biblioteki Publicznej im. Jarosława Iwaszkiewicza w Sępólnie Krajeńskim
- piątek, 11 lipca 2025 9:22
Sępólno Krajeńskie
Koncert balkonowy Centrum Kultury i Sztuki w Sępólnie Krajeńskim odwołany (AKTUALIZACJA)
- 13
- piątek, 11 lipca 2025 9:01
Gmina Więcbork
Weekend na Krajnie. Mobilne studio Weekend FM stanęło na rynku w Więcborku (ROZMOWA)
- piątek, 11 lipca 2025 7:25
Gmina Śliwice
Wyścigi modeli ślizgów sterowanych radiem i kino plenerowe - to atrakcje weekendu w Śliwicach
Podcasty Weekend FM
Zobacz również:
Im możesz pomóc:
Sport:
9:50Lech Stoltman po raz 12. mistrzem Polski w pchnięciu kulą. Chojniczanin przygotowuje się już do mistrzostw świata
9:57Sukces zawodniczki Chojnickiego Klubu Żeglarskiego na jeziorze Garda. Alicja Dampc mistrzynią Europy w żeglarstwie
8:48Człuchowski policjant zdobył miejsce na podium podczas Mistrzostw Polski Policji w Triathlonie w Suszu
10:32Oleksii Bytkov przychodzi, Jakub Romanik odchodzi z Chojniczanki.
19:26Pięć dekad temu wygrali Puchar "Świata Młodych". Piłkarze Tęczy Rytel spotkali się po 50 latach. Było też o lidze koszykówki w Człuchowie (FOTO)
Ostatnio dodane artykuły:
8:48Miejsko - Gminny Ośrodek Kultury w Więcborku w ramach Dni Więcborka zaprasza dziś (12.07) na koncert Grubsona
8:22Umowa na przebudowę mostu w Kamionce, w gminie Chojnice podpisana. Niebawem ruszy remont
8:16Prace Salvadora Dali do obejrzenia w Muzeum Regionalnym Człuchowie. Wystawa potrwa do końca lipca
8:14Rusza Ogólnopolski Festiwal Piosenki Religijnej w Tucholi. W tym roku pod hasłem "Pielgrzymi nadziei"
8:14Koncert z muzyką latynoamerykańską w chojnickiej Fosie Miejskiej. Publiczność rozgrzeje Grupo Costa
8:14Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Kamieniu Krajeńskim zaprasza na wieczór ze stand-upem
8:13Trwa modernizacja orlików w Chojnicach i Malachinie, w gminie Czersk
8:13Kolejne wspólne przedsięwzięcie gminy Chojnice i Kęsowo. Wybudują pomost na Jeziorze Grochowskim
8:03Weekend na polu, odcinek 5. W tę hodowlę trzeba wejść na sto procent. O sytuacji producentów trzody chlewnej
21:31Pracowity dzień służb ratunkowych na drogach regionu. Dwa wieczorne zdarzenia w gminie Chojnice