
- niedziela, 23 maja 2021 10:57
Odcinek 6. Czarownice i procesy o czary w Chojnicach (XV-XVII w.)
Na podstawie ksiąg rady miejskiej i ksiąg sądowych Chojnic z okresu od XV do XVII w., zachowanych obecnie w zbiorze pod nazwą „Akta Miasta Chojnic” w Archiwum Państwowym w Bydgoszczy.

Spalenie na stosie Anny Voegtlin w 1447 r., źródło: Luzerner Bilderchronik von Diepold Schilling 1513; domena publiczna
Każdy zna bajki o czarownicach. Takich latających na miotłach, robiących wywary z odrażających składników i podróżujących na Łysą Górę. Dzisiaj raczej nikt nie ma wątpliwości, że opowieści tego typu należy włożyć miedzy bajki. Tymczasem jeszcze kilkaset lat temu kobiety oskarżane o czary nie miały - mówiąc bardzo łagodnie - lekko. W najlepszym razie takie oskarżenia kończyły się publiczną pokutą, choć czasem także uniewinnieniem. Sporo z nich spłonęło na stosach, jednak nie tylko, bo czarownice były również np. ścinane lub topione.
Do procesów czarownic wcale nie dochodziło tylko gdzieś daleko: w Niemczech, Francji czy amerykańskim Salem, ale również tutaj – w naszym regionie. W tym także w Chojnicach.
Oskarżenia o czary zachowały się m.in. w księgach rady miejskiej i księgach sądowych Chojnic z okresu od XV do XVII w., zachowanych obecnie w zespole pod nazwą „Akta Miasta Chojnic” w Archiwum Państwowym w Bydgoszczy, a opracowanych przez prof. Jacka Knopka:
Odcinek 6. Czarownice i procesy o czary w Chojnicach w XV-XVII w.
Kres procesom czarownic w Polsce oficjalnie położyła konstytucja sejmowa „Konwikcyje w sprawach kryminalnych”, uchwalona w 1776 r. Zabraniała ona m.in. skazywać osoby oskarżone o czary na karę śmierci, a także wprowadzała zakaz stosowania tortur. Jednak za ostatnią na dzisiejszych ziemiach polskich (jednocześnie ostatnią w Europie) domniemaną czarownicę, która spłonęła na stosie, uznaje się Barbarę Zdunk z miejscowości Reszel na Warmii, która spłonęła na stosie 21 sierpnia 1811 r.
Źródło:
Księgi rady miejskiej i księgi sądowe, Archiwum Państwowe w Bydgoszczy, zespół: Akta miasta Chojnic, sygn. 34, opublikowane w: Wypisy do Dziejów Chojnic, oprac. J. Knopek, Chojnice 2018, s. 111 - 160.
- wtorek, 15 lipca 2025 11:57
Kościerzyna
Do 8 lat więzienia grozi sprawcy zuchwałej kradzieży w Kościerzynie
- 1
- wtorek, 15 lipca 2025 11:52
Sport ◆ Chojnice
Red Devils Ladies Chojnice wygrały Ekstraklasę Beach Soccera Kobiet
- wtorek, 15 lipca 2025 11:41
Sport
Handball Czersk zagra w I lidze piłki ręcznej! Przez wakaty w wyższych ligach wywalczył awans z trzeciego miejsca
- wtorek, 15 lipca 2025 10:58
Gmina Kamień Krajeński
Zatrzymano podejrzanych o napad i kradzież mienia w Kamieniu Krajeńskim
- wtorek, 15 lipca 2025 10:41
Gmina Czersk
Złodziej okradł skarbonki w kościele w Czersku. Sprawcą okazał się 16-latek z gminy Chojnice
- wtorek, 15 lipca 2025 10:32
Gmina Czarne
Biegły wykluczył udział osób trzecich w śmierci więźnia w Zakładzie Karnym w Czarnem
- wtorek, 15 lipca 2025 9:56
Silny deszcz z burzami. Wtorek to kolejny dzień z ostrzeżeniami pogodowymi
- 6
- wtorek, 15 lipca 2025 8:51
Sport ◆ Chojnice
Pozyskują młodych, ale też doświadczonych piłkarzy. Nowi zawodnicy w Chojniczance (FOTO)
- 7
- wtorek, 15 lipca 2025 8:43
Gmina Czersk
Rozpoczyna się kolejny etap prac w centrum Czerska. Kierowcy muszą się uzbroić w cierpliwość (FOTO, ROZMOWA)
- wtorek, 15 lipca 2025 8:09
Chojnice
Pomysł nazwania ronda w Chojnicach imieniem Romana Dmowskiego odrzucony
- wtorek, 15 lipca 2025 7:07
Powiat kościerski
Amfetamina w mieszkaniu 35-latka z powiatu kościerskiego. Mężczyźnie grozi do 3 lat więzienia
- wtorek, 15 lipca 2025 7:07
Powiat kościerski
Nawet do 5 lat więzienia grozi dwojgu mieszkańcom powiatu kościerskiego za kradzież portfela z dokumentami i gotówką
- wtorek, 15 lipca 2025 7:06
Chojnice
W gminie Chojnice odbędą się kolejne sondażowe badania archeologiczne
- wtorek, 15 lipca 2025 7:05
Powiat człuchowski
Burmistrz Debrzna Marta Urbańska z jednogłośnym absolutorium i wotum zaufania
- poniedziałek, 14 lipca 2025 15:57
Gmina Kamień Krajeński
Sępoleńska policja ma wstępne ustalenia okoliczności wypadku w Zamartem. Doszło do niego w piątek (11.07.) przed południem
- 3
- poniedziałek, 14 lipca 2025 15:10
Sport ◆ Człuchów
Człuchowscy kajakarze mają pierwszy medal na Mistrzostwach Świata w Wyścigach Smoczych Łodzi
- 8
- poniedziałek, 14 lipca 2025 14:26
Chojnice
Wakacje w muzeum odc. 3. Gospodarka Chojnic w średniowieczu i w późniejszym czasie (FOTO)
- poniedziałek, 14 lipca 2025 14:13
Powiat kościerski
Akcja poszukiwawcza w powiecie kościerskim. Zaginioną 16-latkę odnaleziono w lesie
- 10
- poniedziałek, 14 lipca 2025 13:29
Sport ◆ Gmina Chojnice
Regaty o Puchar Wójta Gminy Chojnice zgromadziły 40 optimiściarzy. Wygrywali miejscowi i goście z Trójmiasta (FOTO)
- poniedziałek, 14 lipca 2025 11:26
Powiat chojnicki
Wypadek w zakładzie produkcyjnym w powiecie chojnickim. Nie żyje 55-letni mężczyzna
- poniedziałek, 14 lipca 2025 10:54
Gmina Stara Kiszewa
Kolizja w gminie Stara Kiszewa. BMW uderzyło w drzewo i dachowało
Podcasty Weekend FM
Zobacz również:
Im możesz pomóc:
Sport:
11:52Red Devils Ladies Chojnice wygrały Ekstraklasę Beach Soccera Kobiet
11:41Handball Czersk zagra w I lidze piłki ręcznej! Przez wakaty w wyższych ligach wywalczył awans z trzeciego miejsca
8:51Pozyskują młodych, ale też doświadczonych piłkarzy. Nowi zawodnicy w Chojniczance (FOTO)
15:10Człuchowscy kajakarze mają pierwszy medal na Mistrzostwach Świata w Wyścigach Smoczych Łodzi
13:29Regaty o Puchar Wójta Gminy Chojnice zgromadziły 40 optimiściarzy. Wygrywali miejscowi i goście z Trójmiasta (FOTO)
Ostatnio dodane artykuły:
11:57Do 8 lat więzienia grozi sprawcy zuchwałej kradzieży w Kościerzynie
11:52Red Devils Ladies Chojnice wygrały Ekstraklasę Beach Soccera Kobiet
10:58Zatrzymano podejrzanych o napad i kradzież mienia w Kamieniu Krajeńskim
10:41Złodziej okradł skarbonki w kościele w Czersku. Sprawcą okazał się 16-latek z gminy Chojnice
10:32Biegły wykluczył udział osób trzecich w śmierci więźnia w Zakładzie Karnym w Czarnem
8:51Pozyskują młodych, ale też doświadczonych piłkarzy. Nowi zawodnicy w Chojniczance (FOTO)
8:43Rozpoczyna się kolejny etap prac w centrum Czerska. Kierowcy muszą się uzbroić w cierpliwość (FOTO, ROZMOWA)
8:09Pomysł nazwania ronda w Chojnicach imieniem Romana Dmowskiego odrzucony
7:07Amfetamina w mieszkaniu 35-latka z powiatu kościerskiego. Mężczyźnie grozi do 3 lat więzienia
7:07Nawet do 5 lat więzienia grozi dwojgu mieszkańcom powiatu kościerskiego za kradzież portfela z dokumentami i gotówką