
- niedziela, 23 maja 2021 10:57
Odcinek 6. Czarownice i procesy o czary w Chojnicach (XV-XVII w.)
Na podstawie ksiąg rady miejskiej i ksiąg sądowych Chojnic z okresu od XV do XVII w., zachowanych obecnie w zbiorze pod nazwą „Akta Miasta Chojnic” w Archiwum Państwowym w Bydgoszczy.

Spalenie na stosie Anny Voegtlin w 1447 r., źródło: Luzerner Bilderchronik von Diepold Schilling 1513; domena publiczna
Każdy zna bajki o czarownicach. Takich latających na miotłach, robiących wywary z odrażających składników i podróżujących na Łysą Górę. Dzisiaj raczej nikt nie ma wątpliwości, że opowieści tego typu należy włożyć miedzy bajki. Tymczasem jeszcze kilkaset lat temu kobiety oskarżane o czary nie miały - mówiąc bardzo łagodnie - lekko. W najlepszym razie takie oskarżenia kończyły się publiczną pokutą, choć czasem także uniewinnieniem. Sporo z nich spłonęło na stosach, jednak nie tylko, bo czarownice były również np. ścinane lub topione.
Do procesów czarownic wcale nie dochodziło tylko gdzieś daleko: w Niemczech, Francji czy amerykańskim Salem, ale również tutaj – w naszym regionie. W tym także w Chojnicach.
Oskarżenia o czary zachowały się m.in. w księgach rady miejskiej i księgach sądowych Chojnic z okresu od XV do XVII w., zachowanych obecnie w zespole pod nazwą „Akta Miasta Chojnic” w Archiwum Państwowym w Bydgoszczy, a opracowanych przez prof. Jacka Knopka:
Odcinek 6. Czarownice i procesy o czary w Chojnicach w XV-XVII w.
Kres procesom czarownic w Polsce oficjalnie położyła konstytucja sejmowa „Konwikcyje w sprawach kryminalnych”, uchwalona w 1776 r. Zabraniała ona m.in. skazywać osoby oskarżone o czary na karę śmierci, a także wprowadzała zakaz stosowania tortur. Jednak za ostatnią na dzisiejszych ziemiach polskich (jednocześnie ostatnią w Europie) domniemaną czarownicę, która spłonęła na stosie, uznaje się Barbarę Zdunk z miejscowości Reszel na Warmii, która spłonęła na stosie 21 sierpnia 1811 r.
Źródło:
Księgi rady miejskiej i księgi sądowe, Archiwum Państwowe w Bydgoszczy, zespół: Akta miasta Chojnic, sygn. 34, opublikowane w: Wypisy do Dziejów Chojnic, oprac. J. Knopek, Chojnice 2018, s. 111 - 160.
- 14
- poniedziałek, 23 czerwca 2025 21:55
REGION
Strażacy z regionu interweniowali po silnym wietrze. Najpoważniejsze zdarzenia odnotowano w Tucholi i powiecie człuchowskim (FOTO)
- poniedziałek, 23 czerwca 2025 20:13
Chojnice
"Kinowianki" - w Szkole Podstawowej nr 1 trwa wieczór z atrakcjami
- poniedziałek, 23 czerwca 2025 18:13
Woj. kujawsko-pomorskie ◆ Woj. pomorskie
IMGW ostrzega przed burzami. Ostrzeżenia drugiego stopnia dla wszystkich powiatów (AKTUALIZACJA)
- poniedziałek, 23 czerwca 2025 13:11
Artykuł sponsorowany
Trwałość zawieszenia – 5 modeli, które radzą sobie z polskimi drogami i nie wymagają częstych napraw
- poniedziałek, 23 czerwca 2025 12:49
Powiat tucholski
Pijany 48-latek z zakazem spowodował kolizję. Policyjny pies znalazł go na polu
- 2
- poniedziałek, 23 czerwca 2025 11:55
Powiat kościerski
Kia zderzyła się w volkswagenem. Poszkodowana została jedna osoba
- poniedziałek, 23 czerwca 2025 10:38
Powiat sępoleński
Już po raz piąty powiat sępoleński znalazł się w pierwszej dziesiątce najlepszych powiatów w Polsce
- poniedziałek, 23 czerwca 2025 10:33
Woj. pomorskie
Za kilka dni ruszą prace przy modernizacji linii kolejowej Kościerzyna-Gdynia. Ruch pociągów na tym odcinku będzie wstrzymany
- poniedziałek, 23 czerwca 2025 10:30
Artykuł sponsorowany
Letnie szaleństwo na trampolinie i boisku - wybieramy buty sportowe i trampki dla dzieci
- poniedziałek, 23 czerwca 2025 10:17
Gmina Chojnice
Ludowy Klub Sportowy Charzykowy kończy nabór na bezpłatne szkolenie z żeglugi dla dzieci i młodzieży
- poniedziałek, 23 czerwca 2025 9:29
Gmina Chojnice
Ścieżka rowerowa Ostrowite-Lichnowy w gminie Chojnice jednak nie powstanie w tym roku
- poniedziałek, 23 czerwca 2025 9:20
Gmina Czersk
W Czersku powstaną nowe budynki wielorodzinne. "Planujemy podpisanie umowy z wykonawcą robót" (ROZMOWA)
- poniedziałek, 23 czerwca 2025 9:06
Powiat tucholski
Zarząd Dróg Powiatowych w Tucholi wykonał szczegółowy przegląd swoich dróg. "Widać postęp"
- poniedziałek, 23 czerwca 2025 8:52
Sport
Kaszubia Kościerzyna nie awansuje do IV ligi. Przegrała półfinałowy mecz barażowy
- 2
- poniedziałek, 23 czerwca 2025 8:22
Sport
Red Devils Ladies Chojnice obroniły Puchar Polski w Beach Soccerze Kobiet
- poniedziałek, 23 czerwca 2025 8:22
Powiat sępoleński
Po kilku latach przerwy w powiecie sępoleńskim znów zorganizowano powiatowy rajd rowerowy
- poniedziałek, 23 czerwca 2025 7:45
Sępólno Krajeńskie
Zarząd Dróg Wojewódzkich w Bydgoszczy poczeka z ostatecznym projektem "małej obwodnicy" Sępólna Krajeńskiego
- 80
- niedziela, 22 czerwca 2025 21:40
Chojnice
InterTony w Chojnicach grają już od 10 lat. Festiwal muzycznego partnerstwa miast Chojnic, Emsdetten i Hengelo przyciągnął sporą publikę (FOTO)
- niedziela, 22 czerwca 2025 21:04
Gmina Brusy
Wypadek na trasie Wiele - Lubnia w gm. Brusy. 19-letni kierowca z obrażeniami
- niedziela, 22 czerwca 2025 17:29
Gmina Chojnice
Motocyklista trafił do szpitala po zderzeniu z busem. Do zdarzenia doszło na DW 212 w pobliżu Wolności w gm. Chojnice (AKTUALIZACJA)
- 35
- niedziela, 22 czerwca 2025 15:25
Chojnice
W Fosie Miejskiej odbył się piknik charytatywny Chojnickie Aniołowo. "Hospicjum "Aniołowo" to jedno z najważniejszych miejsc" (FOTO)
Podcasty Weekend FM
Zobacz również:
Im możesz pomóc:
Sport:
8:52Kaszubia Kościerzyna nie awansuje do IV ligi. Przegrała półfinałowy mecz barażowy
8:22Red Devils Ladies Chojnice obroniły Puchar Polski w Beach Soccerze Kobiet
20:11"Mecz godny finału". Kolejarz Chojnice wygrał Telmax Człuchowską Amatorską Ligę Koszykówki. Kaliska Basket pokonana (FOTO)
8:40Kaliska Basket czy Kolejarz Chojnice? W sobotę finałowy turniej Telmax Człuchowskiej Amatorskiej Ligi Koszykówki
18:41Trener Chojniczanki Damian Nowak: "Baraże to niewiadoma. Chcemy awansować bezpośrednio w kolejnym sezonie"
Ostatnio dodane artykuły:
20:13"Kinowianki" - w Szkole Podstawowej nr 1 trwa wieczór z atrakcjami
18:13IMGW ostrzega przed burzami. Ostrzeżenia drugiego stopnia dla wszystkich powiatów (AKTUALIZACJA)
18:13IMGW ostrzega przed burzami. Ostrzeżenia drugiego stopnia dla wszystkich powiatów (AKTUALIZACJA)
12:49Pijany 48-latek z zakazem spowodował kolizję. Policyjny pies znalazł go na polu
11:55Kia zderzyła się w volkswagenem. Poszkodowana została jedna osoba
10:38Już po raz piąty powiat sępoleński znalazł się w pierwszej dziesiątce najlepszych powiatów w Polsce
10:33Za kilka dni ruszą prace przy modernizacji linii kolejowej Kościerzyna-Gdynia. Ruch pociągów na tym odcinku będzie wstrzymany
10:17Ludowy Klub Sportowy Charzykowy kończy nabór na bezpłatne szkolenie z żeglugi dla dzieci i młodzieży
9:29Ścieżka rowerowa Ostrowite-Lichnowy w gminie Chojnice jednak nie powstanie w tym roku
9:20W Czersku powstaną nowe budynki wielorodzinne. "Planujemy podpisanie umowy z wykonawcą robót" (ROZMOWA)