
- niedziela, 23 maja 2021 10:57
Odcinek 6. Czarownice i procesy o czary w Chojnicach (XV-XVII w.)
Na podstawie ksiąg rady miejskiej i ksiąg sądowych Chojnic z okresu od XV do XVII w., zachowanych obecnie w zbiorze pod nazwą „Akta Miasta Chojnic” w Archiwum Państwowym w Bydgoszczy.

Spalenie na stosie Anny Voegtlin w 1447 r., źródło: Luzerner Bilderchronik von Diepold Schilling 1513; domena publiczna
Każdy zna bajki o czarownicach. Takich latających na miotłach, robiących wywary z odrażających składników i podróżujących na Łysą Górę. Dzisiaj raczej nikt nie ma wątpliwości, że opowieści tego typu należy włożyć miedzy bajki. Tymczasem jeszcze kilkaset lat temu kobiety oskarżane o czary nie miały - mówiąc bardzo łagodnie - lekko. W najlepszym razie takie oskarżenia kończyły się publiczną pokutą, choć czasem także uniewinnieniem. Sporo z nich spłonęło na stosach, jednak nie tylko, bo czarownice były również np. ścinane lub topione.
Do procesów czarownic wcale nie dochodziło tylko gdzieś daleko: w Niemczech, Francji czy amerykańskim Salem, ale również tutaj – w naszym regionie. W tym także w Chojnicach.
Oskarżenia o czary zachowały się m.in. w księgach rady miejskiej i księgach sądowych Chojnic z okresu od XV do XVII w., zachowanych obecnie w zespole pod nazwą „Akta Miasta Chojnic” w Archiwum Państwowym w Bydgoszczy, a opracowanych przez prof. Jacka Knopka:
Odcinek 6. Czarownice i procesy o czary w Chojnicach w XV-XVII w.
Kres procesom czarownic w Polsce oficjalnie położyła konstytucja sejmowa „Konwikcyje w sprawach kryminalnych”, uchwalona w 1776 r. Zabraniała ona m.in. skazywać osoby oskarżone o czary na karę śmierci, a także wprowadzała zakaz stosowania tortur. Jednak za ostatnią na dzisiejszych ziemiach polskich (jednocześnie ostatnią w Europie) domniemaną czarownicę, która spłonęła na stosie, uznaje się Barbarę Zdunk z miejscowości Reszel na Warmii, która spłonęła na stosie 21 sierpnia 1811 r.
Źródło:
Księgi rady miejskiej i księgi sądowe, Archiwum Państwowe w Bydgoszczy, zespół: Akta miasta Chojnic, sygn. 34, opublikowane w: Wypisy do Dziejów Chojnic, oprac. J. Knopek, Chojnice 2018, s. 111 - 160.
- 14
- piątek, 18 lipca 2025 16:05
Sport ◆ Człuchów
Człuchowskie "smoki" mają już medale w każdym kolorze. Skompletowali już cztery krążki Mistrzostw Świata w Wyścigach Smoczych Łodzi (FOTO)
- piątek, 18 lipca 2025 14:45
Woj. pomorskie ◆ Gmina Czarna Dąbrówka
Ruszył proces w sprawie zbrodni w Rokicinach. Oskarżeni mieli torturować Ukraińca, bo uznali go za szpiega
- piątek, 18 lipca 2025 14:33
Człuchów
Jest śledztwo po tragicznym wypadku w Stołcznie, w gminie Człuchów. Policja ma wstępne ustalenia
- piątek, 18 lipca 2025 13:32
Chojnice
Umowa na budowę lodowiska w Chojnicach podpisana. Obiekt ma być gotowy na koniec przyszłego roku
- 40
- piątek, 18 lipca 2025 13:30
Człuchów
Policjanci z Człuchowa przyjmowali awanse, medale i nagrody, ale też... śpiewali. Za nami powiatowe Święto Policji (FOTO)
- piątek, 18 lipca 2025 11:48
Powiat kościerski
Groził śmiercią, posiadał broń i narkotyki. 35-latka szukali policjanci z Kościerzyny i kontrterroryści z Gdańska
- piątek, 18 lipca 2025 11:33
Chojnice
W sobotę (19.07.) jubileuszowa, 30. edycja Chojnickiej Nocy Poetów. Gwiazdą wydarzenia będzie Magda Umer
- piątek, 18 lipca 2025 11:24
Gmina Studzienice
W ten weekend (19-20.07) Dni Studzienic. Będą pokazy strongmanów, turniej sołectw i koncerty
- piątek, 18 lipca 2025 9:49
Tuchola
"Las was przywita, a ludzie ugoszczą". Nadajemy z Tucholi. Dziś startują 66. Dni Borów Tucholskich
- piątek, 18 lipca 2025 9:38
Gmina Brusy
"Piękno haftu" wystawa haftu kaszubskiego i złotnicy odbędzie się w Burach Jagliach
- piątek, 18 lipca 2025 9:21
Sport ◆ Chojnice
Próba generalna przed ligą. Chojniczanka rozegra u siebie sparing z trzecioligową Notecią Czarnków
- piątek, 18 lipca 2025 9:07
Gmina Kościerzyna
Już w ten weekend 50. Jarmark Wdzydzki. "To największy na Kaszubach kiermasz rękodzieła i sztuki ludowej"
- piątek, 18 lipca 2025 7:25
Gmina Miastko
Kolejna w krótkim czasie zmiana prezesa szpitala w Miastku. Tym razem lecznicą pokieruje była prokurent spółki Alicja Łyżwińska
- piątek, 18 lipca 2025 7:18
Człuchów
Umowa podpisana. W miejscu spalonych baraków socjalnych w Człuchowie powstaną dwa nowe budynki mieszkalne
- piątek, 18 lipca 2025 7:18
Gmina Tuchomie
Gmina Tuchomie podpisała umowę na budowę Centrum Opiekuńczo-Mieszkalnego. Inwestycja jest warta niecałe 4 mln zł
- czwartek, 17 lipca 2025 16:42
Człuchów
Tragiczny wypadek na DK 25 w Stołcznie w gminie Człuchów. Nie żyje jedna osoba, pięć jest rannych (AKTUALIZACJA, FOTO)
- czwartek, 17 lipca 2025 14:36
Chojnice
Magda Umer będzie gwiazdą jubileuszowej - XXX Chojnickiej Nocy Poetów. Wydarzenie już w najbliższą sobotę (19.07.) (ROZMOWA)
- czwartek, 17 lipca 2025 14:16
Muzyka ◆ Chojnice
Bartek "Bala" Nowak wyciągnął z szuflady kolejną piosenkę. Tym razem chojnicki artysta dzieli się bardzo osobistą historią
- czwartek, 17 lipca 2025 13:48
Chojnice
Kradli w chojnickich sklepach, atakowali ochronę. Dwaj mężczyźni zatrzymani za podobne przestępstwa
- 10
- czwartek, 17 lipca 2025 13:10
Kościerzyna
Były awanse, nagrody i odznaczenia. Swoje święto uczciła Policja w Kościerzynie (FOTO)
- czwartek, 17 lipca 2025 12:17
Bytów ◆ Woj. pomorskie
Alkohol w próbce krwi radnego sejmiku Krzysztofa Sławskiego. Sam zainteresowany tłumaczy to lekami (AKTUALIZACJA)
Podcasty Weekend FM
Zobacz również:
Im możesz pomóc:
Sport:
16:05Człuchowskie "smoki" mają już medale w każdym kolorze. Skompletowali już cztery krążki Mistrzostw Świata w Wyścigach Smoczych Łodzi (FOTO)
9:21Próba generalna przed ligą. Chojniczanka rozegra u siebie sparing z trzecioligową Notecią Czarnków
10:54Kto najszybciej wbiegnie na wieżę człuchowskiego zamku? Zapisy do Biegu Krzyżaka na ostatniej prostej
9:42Zawodnicy z Chojnic z trzecim miejscem na Mistrzostwach Świata w Walking Footballu
11:13Kajakarze z Człuchowa mistrzami świata! Wywalczyli złoto w kategorii junior open
Ostatnio dodane artykuły:
16:05Człuchowskie "smoki" mają już medale w każdym kolorze. Skompletowali już cztery krążki Mistrzostw Świata w Wyścigach Smoczych Łodzi (FOTO)
14:45Ruszył proces w sprawie zbrodni w Rokicinach. Oskarżeni mieli torturować Ukraińca, bo uznali go za szpiega
14:45Ruszył proces w sprawie zbrodni w Rokicinach. Oskarżeni mieli torturować Ukraińca, bo uznali go za szpiega
14:33Jest śledztwo po tragicznym wypadku w Stołcznie, w gminie Człuchów. Policja ma wstępne ustalenia
13:32Umowa na budowę lodowiska w Chojnicach podpisana. Obiekt ma być gotowy na koniec przyszłego roku
13:30Policjanci z Człuchowa przyjmowali awanse, medale i nagrody, ale też... śpiewali. Za nami powiatowe Święto Policji (FOTO)
11:48Groził śmiercią, posiadał broń i narkotyki. 35-latka szukali policjanci z Kościerzyny i kontrterroryści z Gdańska
11:33W sobotę (19.07.) jubileuszowa, 30. edycja Chojnickiej Nocy Poetów. Gwiazdą wydarzenia będzie Magda Umer
11:24W ten weekend (19-20.07) Dni Studzienic. Będą pokazy strongmanów, turniej sołectw i koncerty
9:49"Las was przywita, a ludzie ugoszczą". Nadajemy z Tucholi. Dziś startują 66. Dni Borów Tucholskich