
- niedziela, 25 kwietnia 2021 11:15
Odcinek 2. Poenas contra excessivos sacerdotes, czyli "kary na występnych kapłanów"
Tym razem przyjrzymy się sprawom obyczajowym z początków XVII wieku.
Obecnie jakby częściej słyszy się lub czyta informacje o duchownych, którzy w jakiś sposób naruszyli normy obyczajowe lub prawne. Wydaje się jednocześnie, że kiedyś takie rzeczy nie miały miejsca. Tymczasem, jak można się dowiedzieć z lektury starych, kilkusetletnich dokumentów, kiedyś mimo wszystko nie było dużo lepiej.
Prześledźmy to na podstawie dokumentów kościelnych z pierwszej połowy XVII w., i to w dodatku z naszego regionu. To Ordiantiones et Decreta Archiepiscopi Gembicki, dokument pochodzący z 1617 r., a wydany drukiem w 1907 r. przez ks. Pawła Panske w Fontes Towarzystwa Naukowego w Toruniu. Są w nim opisane pewne wybryki lokalnych duchownych, ze wskazaniem nazwisk i miejscowości, w jakich pełnili posługę. Miejscowości te wchodziły w skład archidiakonatu kamieńskiego, czyli jednostki administracyjnej arcybiskupstwa gnieźnieńskiego.
Siedzibą archidiakonatu kamieńskiego był niedaleki Kamień Krajeński. Od 1512 r. rezydował tam archidiakon, który miał w imieniu arcybiskupa gnieźnieńskiego sprawować kontrolę nad lokalnymi duchownymi. Archidiakonat powołał abp Jan Łaski, który pisał wprost o gorszącym życiu miejscowych księży. Dlatego nowo powołany archidiakonat miał przynieść poprawę obyczajów miejscowego duchowieństwa, nad którym łatwiej było zapanować z pobliskiej miejscowości, niż z dalekiego Gniezna.
Wróćmy do dokumentu arcybiskupa Gembickiego z 1617 r. Zanim ów dokument powstał, hierarcha zwołał całe duchowieństwo archidiakonatu kamieńskiego na kongregację, której owocem był zbiór ordynacji i dekretów, które 30 stycznia 1617 r. zostały przekazane ówczesnemu archidiakonowi kamieńskiemu, ks. Janowi Gleissen Doręgowskiemu. W tych aktach znajdujemy ciekawy spis najróżniejszych przewinień duchownych z tego terenu.
Dokument podzielono na dwie części: pierwsza, krótsza nosi nazwę „Inhabiles sacerdotes”, czyli "Kapłani niegodni" i zawiera pięć nazwisk. Druga, nieco dłuższa, nazwana została „Poenas contra exscessivos sacerdotes”, czyli „Kary na występnych kapłanów”. Tu zawarto 15 nazwisk.
Słuchaj odcinka:
Odcinek 2. Poenas contra excessivos sacerdotes, czyli kary na występnych kapłanów
Źródła:
Instrumentus erectionis Archidiaconatus Camenensis, cur. P. Panske, Fontes Towarzystwa Naukowego w Toruniu (dalej: Fontes TNT), nr 11, 1907;
Ordinationes et decreta Archiepiscopi Gembicki, cur. P. Panske, Fontes TNT nr 11, 1907;
Literatura:
A. Mietz, Archidiakonat kamieński archidiecezji gnieźnieńskiej: struktura terytorialna i stan kościołów w czasach staropolskich 1512-1772, Włocławek 2005;
P.P. Mynarczyk, Nieobyczajne postępowanie kapłanów z archidiakonatu kamieńskiego w początkach XVII w. na postawie fragmentów Ordinationes et Decreta Archiepiscopi Gembicki anno 1617, "Zeszyty Chojnickie", nr 23, 2008, s. 11-16.
- czwartek, 10 lipca 2025 16:07
Gmina Przechlewo
Jutro (11.07) rozpoczynają się Dni Przechlewa. W sobotę muzyczną gwiazdą będzie Gosia Andrzejewicz
- czwartek, 10 lipca 2025 13:43
Powiat kościerski
Kościerska policja zatrzymała trzech poszukiwanych mężczyzn
- czwartek, 10 lipca 2025 13:40
Powiat kościerski
12 kierujących przekroczyło prędkość. To wynik kontroli policyjnej na drogach powiatu kościerskiego
- czwartek, 10 lipca 2025 13:08
Woj. pomorskie ◆ Woj. wielkopolskie
IMGW ostrzega: w piątek intensywne opady deszczu, możliwe są też burze. Ostrzeżenie 1. stopnia dla wszystkich powiatów w regionie
- czwartek, 10 lipca 2025 12:51
Powiat człuchowski
159 kilometrów na godzinę w terenie zabudowanym. Wideorejestrator nagrał pirata drogowego w Nowosiółkach
- czwartek, 10 lipca 2025 10:20
Kościerzyna
W Kościerzynie trwa montaż zadaszonych przystanków komunikacji miejskiej. "Montujemy w pięciu lokalizacjach"
- czwartek, 10 lipca 2025 10:13
Bytów
Od piątku 11 lipca do niedzieli 13 lipca planowane są zmiany w organizacji ruchu w Bytowie
- czwartek, 10 lipca 2025 10:07
Chojnice
Przetarg na budowę lodowiska w Chojnicach rozstrzygnięty. Pierwsi łyżwiarze skorzystają z obiektu pod koniec 2026 roku (ROZMOWA)
- czwartek, 10 lipca 2025 9:50
Sport
Lech Stoltman po raz 12. mistrzem Polski w pchnięciu kulą. Chojniczanin przygotowuje się już do mistrzostw świata
- 8
- czwartek, 10 lipca 2025 8:45
Chojnice
Ulica Obrońców Chojnic ponownie przejezdna. Utrudnienia tylko w obrębie budowy ronda na ul. Gdańskiej (FOTO)
- czwartek, 10 lipca 2025 7:48
Sępólno Krajeńskie
Komenda Powiatowa Policji w Sępólnie Krajeńskim zaprasza na piknik z okazji 100-lecia służby kobiet w policji
- czwartek, 10 lipca 2025 7:14
Powiat kościerski
Kierowca passata w Kościerzynie znacznie przekroczył prędkość. Stracił prawo jazdy na trzy miesiące
- czwartek, 10 lipca 2025 6:59
Gmina Chojnice
Muzyczna gratka w Swornegaciach i Charzykowach. GOK zaprosił śpiewaków operowych i orkiestrę
- czwartek, 10 lipca 2025 6:58
Chojnice
W chojnickim Szpitalu Specjalistycznym wydłużono godziny pracy laboratorium diagnostycznego
- czwartek, 10 lipca 2025 6:58
Bytów
W Bytowie szykuje się weekend pełen atrakcji. Wielkie obchody święta miasta rozpoczną się już w piątek
- środa, 9 lipca 2025 20:00
Gmina Czersk
Kolejny wypadek nastolatka na hulajnodze elektrycznej. W Czersku 13-latek przewrócił się i uderzył głową o chodnik
- środa, 9 lipca 2025 14:23
Powiat kościerski
Kolejne oszustwa internetowe w powiecie kościerskim. Oszukani chcieli okazyjnie kupić buty i stal, a stracili pieniądze
- środa, 9 lipca 2025 13:37
Kościerzyna
Pijani mężczyźni awanturowali się w miejscu publicznym. Odpowiedzą za znieważenie kościerskich policjantów
- środa, 9 lipca 2025 11:33
Tuchola
W czwartek 10 lipca odbędą się powiatowe obchody Święta Policji w Tucholi. Zaplanowano m.in. piknik
Podcasty Weekend FM
Zobacz również:
Im możesz pomóc:
Sport:
9:50Lech Stoltman po raz 12. mistrzem Polski w pchnięciu kulą. Chojniczanin przygotowuje się już do mistrzostw świata
9:57Sukces zawodniczki Chojnickiego Klubu Żeglarskiego na jeziorze Garda. Alicja Dampc mistrzynią Europy w żeglarstwie
8:48Człuchowski policjant zdobył miejsce na podium podczas Mistrzostw Polski Policji w Triathlonie w Suszu
10:32Oleksii Bytkov przychodzi, Jakub Romanik odchodzi z Chojniczanki.
19:26Pięć dekad temu wygrali Puchar "Świata Młodych". Piłkarze Tęczy Rytel spotkali się po 50 latach. Było też o lidze koszykówki w Człuchowie (FOTO)
Ostatnio dodane artykuły:
16:07Jutro (11.07) rozpoczynają się Dni Przechlewa. W sobotę muzyczną gwiazdą będzie Gosia Andrzejewicz
13:43Kościerska policja zatrzymała trzech poszukiwanych mężczyzn
13:4012 kierujących przekroczyło prędkość. To wynik kontroli policyjnej na drogach powiatu kościerskiego
13:08IMGW ostrzega: w piątek intensywne opady deszczu, możliwe są też burze. Ostrzeżenie 1. stopnia dla wszystkich powiatów w regionie
13:08IMGW ostrzega: w piątek intensywne opady deszczu, możliwe są też burze. Ostrzeżenie 1. stopnia dla wszystkich powiatów w regionie
12:51159 kilometrów na godzinę w terenie zabudowanym. Wideorejestrator nagrał pirata drogowego w Nowosiółkach
10:20W Kościerzynie trwa montaż zadaszonych przystanków komunikacji miejskiej. "Montujemy w pięciu lokalizacjach"
10:13Od piątku 11 lipca do niedzieli 13 lipca planowane są zmiany w organizacji ruchu w Bytowie
10:07Przetarg na budowę lodowiska w Chojnicach rozstrzygnięty. Pierwsi łyżwiarze skorzystają z obiektu pod koniec 2026 roku (ROZMOWA)
8:45Ulica Obrońców Chojnic ponownie przejezdna. Utrudnienia tylko w obrębie budowy ronda na ul. Gdańskiej (FOTO)