- Jest to książka tak obszerna, od 1932 r. nie było takiego opracowania. W 32. roku ks. Rink, Kosznajder, napisał monografię Kosznajderii i właściwie po tylu latach podnieśliśmy to w takim wymiarze. Oczywiście wcześniej były próby: w 2003 r. była wydana książka w Tucholi, myśmy podejmowali próby, robiliśmy konferencje, ale takiego opracowania - właściwie można powiedzieć, że nie było.

Grażyna Wera-Malatyńska

Kosznajdrzy to niemieckojęzyczna grupa etniczna, która zamieszkiwała teren (kilkanaście wsi) między Chojnicami i Tucholą. Osadnicy zostali sprowadzeni w połowie XV w. z okolic Osnabrück i Münster przez Krzyżaków. Mieszkali tu do końca II wojny światowej, kiedy - jako Niemcy -  zostali przymusowo wysiedleni za Odrę. Przez cały okres zachowali odrębne obyczaje i język - posługiwali się językiem dolnoniemieckim (dolnosaksońskim, tzw. Plattdeutsch). Charakterystyczne kosznajderskie nazwiska, np. Rink, Kuchenbecker, Schmelter, Semrau, Warnke, Ortmann do dziś nosi wielu mieszkańców południowego Pomorza.

Poprzednia monografia Kosznajderii, nosząca tytuł Die Geschichte der Koschneiderei. Ihre Bevölkerung im Jahre 1772 und Ende 1919 nebst einem Anhang "Neues zu den Orts- und Flurnamen der Koschneiderei" powstała przez II wojną światową. Wydał ją w 1932 r. w Gdańsku ks. dr Joseph Rink. Oprócz niego historią tego regionu zajmował się jeszcze wybitny historyk Pomorza, ks. dr Paul Panske.