– Informacja do Daily Mail dotarÅ‚a tak naprawdÄ™ miÄ™dzy innymi dziÄ™ki radiu Weekend FM, ponieważ pierwsze informacje u paÅ„stwa siÄ™ pojawiÅ‚y, potem to zostaÅ‚o przekazane dalej. I tak dalej, i tak dalej, aż w koÅ„cu dotarÅ‚o to do Wysp Brytyjskich - mówiÅ‚ w czwartek w Weekend FM w rozmowie z Darkiem Å»uchowiczem pochodzÄ…cy z Chojnic dr archeologii Dawid KobiaÅ‚ka, który kieruje zespoÅ‚em badawczym. 

– ProszÄ™ pamiÄ™tać, że te prace, które dotyczÄ… Chojnic, regionu, mieszkaÅ„ców, ich rodzin tak naprawdÄ™ majÄ… przeÅ‚ożenie, albo przynajmniej mogÄ… mieć przeÅ‚ożenie na poziomie europejskim, czy też Å›wiatowym, bo to co siÄ™ dziaÅ‚o na poczÄ…tku II wojny Å›wiatowej, po prostu jest ważne tak naprawdÄ™ z globalnej perspektywy i miÄ™dzy innymi dlatego brytyjskie media zainteresowaÅ‚y siÄ™ sprawÄ…. I oczywiÅ›cie za brytyjskimi mediami wiadomość poszÅ‚a do Stanów Zjednoczonych, do Niemiec, itd. - mówi Dawid KobiaÅ‚a. 

Badania w Dolinie Åšmierci w Chojnicach ruszyÅ‚y 9 maja. W ramach projektu pod nazwÄ… „Archeologia Doliny Åšmierci” grupa archeologów bada, co kryjÄ… tereny, na których podczas II wojny Å›wiatowej doszÅ‚o do masowych egzekucji na Polakach.

Archeolog podkreÅ›la, że badacze sÄ… nadal na bardzo wczesnym etapie analizy pozyskanych materiałów. 

– ChciaÅ‚bym wyraźnie podkreÅ›lić, że dla części mieszkaÅ„ców Chojnic te badania naprawdÄ™ majÄ… duże znaczenie, ponieważ w trakcie niektórych wywiadów osoby, które mimo, że opowiadajÄ… o swoich dziadkach, pradziadkach, których nie mieli okazji poznać, majÄ… Å‚zy w oczach.

– Zbieramy materiaÅ‚y, które nigdy wczeÅ›niej nie byÅ‚y publikowane, w mieÅ›cie, w Chojnicach, w regionie sÄ… materiaÅ‚y do których nikt do tej pory nie dotarÅ‚. W zeszÅ‚ym tygodniu miaÅ‚em sposobność dokumentowania, wÅ‚aÅ›nie nieznanych, niepublikowanych wczeÅ›niej zdjęć, które dotyczÄ… dokumentacji ekshumacji, które miaÅ‚y miejsce w 1945 roku. Ja wczeÅ›niej tych zdjęć nie znaÅ‚em, też nie spotkaÅ‚em siÄ™, żeby gdziekolwiek one byÅ‚y publikowane. Od różnych osób, różnymi kanaÅ‚ami zbieramy kolejne źródÅ‚a, materiaÅ‚y, które majÄ… pomóc nam w jak najlepszym zlokalizowaniu mogiÅ‚ masowych, czy też miejsc, gdzie te ekshumacje siÄ™ odbywaÅ‚y czy też miejsc rozstrzeliwaÅ„. Licze na to, że te badania bÄ™dÄ… ważne z naukowego punktu widzenia, ale również dla lokalnej spoÅ‚ecznoÅ›ci.

– Za trzy tygodnie bÄ™dziemy powtarzać nasze badania. Liczymy, że pozyskamy kolejne artefakty, które pozwolÄ… nam na precyzyjniejsze zlokalizowanie miejsc, gdzie najprawdopodobniej te rozstrzeliwania miaÅ‚y miejsce. 

Wszystkie osoby, które posiadają informacje lub materiały historyczne dotyczące wydarzeń w Dolinie Śmierci mogą kontaktować się z Dawidem Kobiałką.

Nr tel. 733 233 431; email: dawidkobialka@wp.pl.

Posłuchaj całej rozmowy z dr Dawidem Kobiałką.:

Rozmowa z dr Dawidem Kobiałką

Odznaka Przysposobienia Wojskowego Kobiet – jedno z najciekawszych znalezisk (fot. D. Frymark)

Niemiecki pocisk szkoleniowy (fot. D. Frymark)

Zbieranie materiałów historycznych (zdjęć, protokołów, etc.) jest także częścią badań archeologicznych (fot. D. Kobiałka)

MieszkaÅ„cy Chojnic majÄ… wiele cennych materiałów archiwalnych na temat Doliny Åšmierci – czasem zbieramy je nawet w osiedlowych garażach (fot. D. KobiaÅ‚ka)

Uczestnicy badań (fot. D. Kobiałka)